Ο ΕΠΙΣΚΕΠΤΗΣ

THE VISITOR

Σκηνοθεσία: Τοντ ΜακΚάρθι
Παίζουν: Ρίτσαρντ Τζένκινς, Χαάζ Σλεϊμάν, Χιάμ Αμπάς
ΗΠΑ, 2008. Διάρκεια: 105΄

Ο Γουόλτερ, ο χήρος εξηντάρης καθηγητής Οικονομικών που πρωταγωνιστεί στην ταινία, παραπέμπει στον εμβληματικό κάτοικο της Δύσης: δεν παράγει τίποτα υλικό, είναι «εργάτης του πνεύματος», στην πραγματικότητα όμως δεν προσφέρει το παραμικρό, δεν είναι παρά ένα ακόμη απρόσωπο γρανάζι στην αχανή γραφειοκρατική μηχανή των «χαρτογιακάδων» (στελέχη επιχειρήσεων, διοικητικοί υπάλληλοι, καθηγητές, δικηγόροι κλπ.) που εκμεταλλεύονται τον παραγωγικό μόχθο όλης της υπόλοιπης ανθρωπότητας. Βαθιά αλλοτριωμένος, στραμμένος αποκλειστικά στον εαυτό του, αδυνατεί να εκμεταλλευτεί τους υλικούς πόρους που βρίσκονται αφειδώς, και μάλιστα σε προκλητικό βαθμό, στη διάθεσή του, ενώ εξίσου άχρηστη αποδεικνύεται γι’ αυτόν και η πνευματική του καλλιέργεια. Μια μέρα θα ανακαλύψει μέσα στο διαμέρισμα που διατηρεί στη Νέα Υόρκη ένα νεαρό ζευγάρι λαθρομεταναστών, τον Ταρέκ από τη Συρία και τη Ζεϊνάμπ από τη Σενεγάλη. Από διάθεση περισσότερο να γεμίσει το κενό του, δέχεται να τους φιλοξενήσει. Σε αντάλλαγμα, ο προσηνής Ταρέκ θα τον μυήσει στα μυστικά του τζέμπε, του αφρικανικού τύμπανου. Το τζέμπε συμβολίζει όλα αυτά που η Δύση έχασε: την απλότητα, τον ανορθολογισμό, το κοινοτικό πνεύμα. Σε μια χαρακτηριστική σκηνή, ο Γουόλτερ πηγαίνει με τον Ταρέκ στο πάρκο όπου μαζεύονται όλοι οι αλλοδαποί παίκτες τζέμπε και παίζει μαζί τους μέχρις ότου η υπαίθρια συναυλία μετατραπεί σε ένα αυτοσχέδιο πάρτι χορού, ατομικής έκφρασης και μέθεξης. Μια μέρα όμως ο Ταρέκ θα συλληφθεί και ο Γουόλτερ θα βρεθεί αντιμέτωπος με το σκληρό πρόσωπο της κρατικής εξουσίας… Έξυπνη κι ευαίσθητη ταινία, με κομψά και λιτά εκφραστικά μέσα, συγκινητική αλλά όχι μελό, διαποτισμένη με ένα υπόγειο χιούμορ, ασκεί αποτελεσματική κριτική στην υποκρισία, τον καθωσπρεπισμό, την ηθική χρεοκοπία και τον συγκεκαλυμμένο αλλά έντονο αυταρχισμό του πολιτισμού μας.

****