20.3.09

GRAN TORINO


Σκηνοθεσία: Κλιντ Ίστγουντ

Παίζουν: Κλιντ Ίστγουντ, Μπι Βανγκ, Όνεϊ Χερ, Κρίστοφερ Κάρλεϊ

ΗΠΑ, 2008. Διάρκεια: 116΄


Ο κινηματογράφος είναι μια τέχνη έντονα διακειμενική, ποτέ δεν ξεκινά από το μηδέν, πάντα αντλεί και εμπλουτίζεται από κάτι προηγούμενο. Κι αυτό δεν υπάρχει κανείς που να το γνωρίζει καλύτερα από τον Κλιντ Ίστγουντ, ο οποίος πρωταγωνιστεί στο Gran Torino παραπέμποντας ευθέως σε ολόκληρη την προσωπική του μυθολογία του Βρώμικου Χάρυ και των λοιπών σκληροτράχηλων ηρώων. Αυτή τη μυθική περσόνα του άγγελου-εκδικητή δοκιμάζει να θέσει αντιμέτωπη ο Ίστγουντ με τα σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα της πολυπολιτισμικότητας και της νεανικής παραβατικότητας, αλλά και με τον προσωπικό δαίμονα των γερατειών και του θανάτου. Αποτέλεσμα μια ταινία-ύμνος στα γερατειά, των οποίων δε θυμόμαστε να έχουμε δει θετικότερη αναπαράσταση, καθώς ο Γουόλτ Κοβάλσκι, ο ήρωας που ενσαρκώνει ο Ίστγουντ, διατηρεί όλη του τη γοητεία και το μαγνητισμό στα 78 του χρόνια και παρά την ασθένεια που τον ταλαιπωρεί. Παράλληλα, μια ταινία-τομή στην κοινωνική κρίση των δυτικών κοινωνιών, η οποία αρθρώνει λόγο που αφορά και εμάς εδώ στην Ελλάδα. Ο Ίστγουντ αντιπαραθέτει μια Αμερική αποπροσανατολισμένη, δίχως αξίες και συναισθήματα, την Αμερική που εκπροσωπούν τα παιδιά του Κοβάλσκι, με την ζωντανή κι αναπτυσσόμενη κοινωνία των μεταναστών, που ήρθαν στην Αμερική για να προκόψουν. Γι’ αυτό και ο Κοβάλσκι, εκκινεί από ρατσιστής, για να συνειδητοποιήσει τελικά ότι έχει περισσότερα κοινά με τους «σχιστομάτηδες» γείτονές του, παρά με τα ίδια του τα παιδιά. Η ταινία λέει επίσης ότι αυτά τα παιδιά που τα σπάνε, τα παιδιά των συμμοριών με την αντικοινωνική συμπεριφορά, έχουν ανάγκη από ένα ισχυρό πρότυπο κι από μια ανώτερη εξουσία για να τα βάλει στη θέση τους. Και το «λέει» όχι με τον τρόπο του κοινωνιολογικού δοκιμίου ή της πολιτικής μπροσούρας, αλλά με τρόπο καλλιτεχνικό, έμμεσο, συγκεκαλυμμένο. Ο λόγος που αρθρώνει είναι προϊόν όχι διάνοιας, αλλά ευαισθησίας. Γι’ αυτό και το μήνυμα νόμου και τάξης που κομίζει δεν μπορεί να κριθεί με το μυαλό, αλλά με την ψυχή.


*****

ANOTHER GAY MOVIE


Σκηνοθεσία: Todd Stephens
Παίζουν: Michael Carbonaro, Jonathan Chase, Jonah Blechman, Mitch Morris

ΗΠΑ, 2006. Διάρκεια: 89΄

Οι περισσότεροι από μας έχουμε την τάση να θεωρούμε τις κωμωδίες με τα χοντροκομμένα αστεία τους σαν κάτι που δεν θα πρέπει να παίρνουμε και πολύ στα σοβαρά. Στην πραγματικότητα όμως, μόνο μέσα από το χιούμορ και την ασυλία που μπορεί να προσφέρει το φαινομενικά ασόβαρο μπορούν κάποια πολύ σοβαρά πράγματα να βρουν μια πρώτη διέξοδο σαν συμβολικές μορφές στην κοινωνία. Επί του προκειμένου, αυτό που έχουμε εδώ είναι μια κωμωδία στο στιλ του American Pie, εξίσου αθυρόστομη και ελευθεριάζουσα, μόνο που αυτή τη φορά οι τέσσερις έφηβοι που ανυπομονούν να ξεπαρθενιαστούν είναι γκέι. Και μάλιστα, γκέι δίχως ούτε αμφιβολίες για τη σεξουαλικότητά τους, ούτε τύψεις. Είναι γκέι, το γνωρίζουν και το αποδέχονται. Το μόνο που τους ανησυχεί είναι απλά το πότε θα πηδηχτούν. Η αποενοχοποίηση της γκέι ταυτότητας συνεχίζεται όταν η μητέρα ενός από τους τέσσερις, ακούγοντας τον γιόκα της να της εξομολογείται συνεσταλμένα ότι είναι γκέι, αναφωνεί: «Επιτέλους, γιατί άργησες τόσο πολύ να μου το πεις;», ενώ ο πατέρας ενός άλλου καθησυχάζει τη σύζυγό του η οποία ανακαλύπτει κάτω από τις κουβέρτες του γιου της τα… αγγουράκια της ντυμένα με προφυλακτικά λέγοντάς της «έτσι είναι η ζωή όταν ο γιος σου είναι γκέι». Όταν στο τέλος αποκαλύπτεται ότι και ο ίδιος ο πατέρας είναι γκέι, και μάλιστα παρά λίγο να «ψωνιστεί» με τον ίδιο του το γιο στα δημόσια ουρητήρια, αυτό που εκλύεται είναι ένα απελευθερωτικό συναίσθημα, καθώς διαπιστώνουμε ότι ούτε ο ανδρισμός, ούτε η ικανότητα ενός ανθρώπου να είναι καλός γονέας εξαρτώνται τελικά από τον σεξουαλικό του προσανατολισμό. Μέσα από τον μανδύα της φαιδρότητας η ταινία είναι έτσι ικανή να μετατρέπει δράματα σε κωμωδίες, γιορτάζοντας την ανθρώπινη σεξουαλικότητα σαν ένα σαγηνευτικό ουράνιο τόξο του οποίου όλα τα χρώματα είναι εξίσου όμορφα και φυσιολογικά. Απαραίτητο φυσικά είναι το τρικ της υπερβολής: Η στοργική εξομολογητική κουβέντα πατέρα-γιου διακόπτεται απότομα όταν ο πατέρας αφήνει σύξυλο τον γιο για να κυνηγήσει έναν ωραίο γκόμενο που μπαίνει στις τουαλέτες, ενώ σε κάποια άλλη σκηνή, δυο πενηντάρηδες σε ένα γκέι μπαρ θεωρούν τελείως αυτονόητο ότι ο δεκαεπτάχρονος ήρωας είναι ήδη πολύ μεγάλος γι’ αυτούς. Τελικά, αν και η ταινία δεν παραλείπει να προσελκύσει το γκέι κοινό με κάποιες καλογυρισμένες γκέι ερωτικές σκηνές, είναι ίσως το ετεροφυλόφιλο κοινό αυτό στο οποίο απευθύνεται περισσότερο. Γιατί οι γκέι το γνωρίζουν ότι είναι άνθρωποι σαν όλους τους άλλους με μόνη διαφορά ότι προσελκύονται σεξουαλικά από άτομα του ίδιου φύλου, το θέμα είναι να το καταλάβουμε επιτέλους κι εμείς οι υπόλοιποι.

****