23.11.07

4 ΜΗΝΕΣ, 3 ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ ΚΑΙ 2 ΜΕΡΕΣ


4 MONTHS, 3 WEEKS AND 2 DAYS


Σκηνοθεσία: Κριστιάν Μουνγκίου

Παίζουν: Αναμαρία Μαρίνκα, Λάουρα Βασιλίου, Βλαντ Ιβάνοφ


Δεν ξέρω κατά πόσο αυτή η ταινία προσφέρεται για δύο ώρες «ευχάριστης» ψυχαγωγίας. Πόσο ευχάριστη μπορεί να είναι άλλωστε η ιστορία μιας παράνομης έκτρωσης στην απολυταρχική Ρουμανία του ’80; Δεν ξέρω επίσης αν έχει κάποιο «μήνυμα» να μας αφήσει. Ίσως κάτι για την αλληλεγγύη των ανθρώπων στους δύσκολους καιρούς, και ιδιαίτερα των γυναικών. Υπάρχει όμως και πολύ παλιανθρωπιά στην ταινία, όπως και πολύ αδιαφορία. Βέβαια, θα μου πείτε, τι άλλο να περίμενε κανείς να συναντήσει στα χρόνια του τύραννου Τσαουσέσκου; Η κοινωνία πλάθει τον άνθρωπο, όχι ο άνθρωπος την κοινωνία. Ίσως αυτή να είναι κι η σοφία της ταινίας. Αναπλάθει με τόση ακρίβεια και φυσικότητα την εποχή, που νιώθεις σαν να έχεις ζήσει εκεί τουλάχιστον δέκα χρόνια, έστω κι αν δεν έχεις ξαναπατήσει ποτέ σου στη Ρουμανία, ούτε την κομμουνιστική, ούτε τη μεταγενέστερη. Κατόπιν αυτού δεν αντιμετωπίζεις ιδιαίτερες δυσκολίες να αντιληφθείς τα κίνητρα των ηρώων. Η ανθρώπινη κατάσταση φανερώνεται κρύσταλλο μπροστά στα μάτια σου. Ίσως αυτή η αμεσότητα να αποτελεί το κύριο επίτευγμα της ταινίας. Μέσα από έναν απατηλά απλό τρόπο αφήγησης, μέσα από έναν κατά τα φαινόμενα ωμό, ξερό νατουραλισμό, ανανεώνει ριζικά τις εκφραστικές δυνατότητες του κινηματογραφικού μέσου. Ας δώσω ένα–δυο παραδείγματα. Στη σκηνή στο σαλόνι του φίλου της ηρωίδας μένουμε για ώρα παγιδευμένοι σ’ ένα ασυνήθιστο πλάνο τεσσάρων ατόμων. Μια ολόκληρη οικογένεια στριμώχνεται σε ένα κάδρο επί μακρόν, εκφράζοντας έτσι με τον γλαφυρότερο τρόπο το αίσθημα καταπίεσης που αναδύεται από παντού. Αργότερα, καθώς η ηρωίδα μπαίνει στο ξενοδοχείο, ο φακός πιάνει φευγαλέα ένα ασθενοφόρο παρκαρισμένο εκεί έξω. Η εικόνα μόλις που προλαβαίνει να καταγραφεί στον εγκέφαλό μας, είναι όμως περισσότερο από επαρκής για να δημιουργήσει αισθήματα σασπένς και αγωνίας που κι ο ίδιος ο Χίτσκοκ θα χρειαζόταν μια ολόκληρη σκηνή για να οικοδομήσει. Ακρίβεια, οικονομία, απόλυτη ευστοχία. Ο Κριστιάν Μουνγκίου ανανέωσε την πίστη μας στις δυνατότητες του μέσου. Μια ταινία για να διδάσκεται στις κινηματογραφικές σχολές.


*****

Δεν υπάρχουν σχόλια: