ABC AFRICA

Σκηνοθεσία: Αμπάς Κιαροστάμι
Παραγωγή: ΟΗΕ (2001). Διάρκεια: 85΄

Ένα οδοιπορικό του μεγάλου ιρανού σκηνοθέτη στη χτυπημένη από το AIDS Ουγκάντα.

Εν έτει 2000, ο Κιαροστάμι καλείται από το Διεθνές Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (IFAD) του ΟΗΕ να επισκεφθεί την Ουγκάντα, προκειμένου να ετοιμάσει ένα ντοκιμαντέρ με θέμα τα εκατομμύρια των ορφανών παιδιών της χώρας και τις προσπάθειες των ντόπιων γυναικών, οι οποίες έχουν συστήσει την UWESO (Ugandan Women Efforts to Save Orphans) για να τα σώσουν. Ο Κιαροστάμι επισκέπτεται αρχικά με δυο συνεργάτες του τη χώρα μόνο για μια πρώτη σύντομη ενημέρωση. Κρατά απλά κάποιες «σημειώσεις» με μια μικρή ψηφιακή βιντεοκάμερα. Τελικά, ο πειθαναγκαστικός μινιμαλιστής Κιαροστάμι ενημερώνει τον ΟΗΕ ότι δεν χρειάζεται άλλο ταξίδι ή χρήματα, κι ότι θα γυρίσει την ταινία με το υλικό που ήδη τράβηξε. Το τελικό αποτέλεσμα κινείται στις παρυφές του ντοκιμαντέρ, καθώς δεν εστιάζει στην πληροφόρηση, ούτε σε κανενός είδους κινητοποίηση του κοινού, αλλά μοιάζει περισσότερο μ’ ένα ποιητικό και συνάμα στοχαστικό ταξιδιωτικό οδοιπορικό, αρκούντως απορροφημένο από τους μόνιμους φορμαλιστικούς προβληματισμούς του σκηνοθέτη, που θέτει όμως ταυτόχρονα και μεγάλα ερωτηματικά για τη ζωή και τα προβλήματα της Ουγκάντας.

Ο Κιαροστάμι μοιάζει να συνεπαίρνεται από τη γοητεία, την αγνότητα, την αθωότητα των παιδικών προσώπων, την άρρηκτη σχέση των ντόπιων με τη μουσική και το χορό, την ομορφιά και τα έντονα χρώματα του φυσικού τοπίου. Σταδιακά, με το πέρασμα της ώρας, καθώς ολοένα και περισσότερο η κάμερά του εγκαταλείπει τις στημένες συνεντεύξεις και περιφέρεται φαινομενικά άσκοπα ανάμεσα στο ατέλειωτο παιχνιδιάρικο παιδομάνι, κοντοστέκεται στα κεφάτα χορευτικά τελετουργικά των κατοίκων και ατενίζει με θαυμασμό το πολύχρωμο, κατάφυτο φυσικό περιβάλλον, υπόρρητα σχηματίζεται το ερώτημα μήπως τελικά οι ίδιοι οι κάτοικοι της Ουγκάντας αποτελούν τη μεγαλύτερη ελπίδα για την επίλυση των προβλημάτων της και δεν αξίζουν καθόλου τον οίκτο μας. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει μια σκηνή που εκτυλίσσεται στο απόλυτο σκοτάδι, καθώς τα μεσάνυχτα η παροχή ρεύματος διακόπτεται στη χώρα, ενώ ο Κιαροστάμι κι οι συνεργάτες του προσπαθούν να βρουν το δρόμο για τα δωμάτιά τους στο διάδρομο του ξενοδοχείου. Επίδειξη σκηνοθετικής βιρτουοζιτέ από τον μεγάλο Ιρανό, που αρθρώνει κινηματογραφικό λόγο χωρίς καν εικόνα. Αξίζει την προσοχή σας.

ΒΑΘΜΟΣ: ***

(δημοσιεύτηκε στον εξώστη, τεύχος 746)